Uprawa drzewek owocowych

Typowe drzewko owocowe powstaje zwykle poprzez szczepienie, czyli połączenie zrazu z odmiany szlachetnej, która daje zazwyczaj smaczne i dorodne owoce, z podkładką gwarantującą zdrowotność i mrozoodporność drzewa lub pozwalającą regulować siłę jego wzrostu. Jednoroczny okulant (pęd wyrastający z oczka rośliny szlachetnej zaszczepionego na dziczku) o nierozgałęzionej koronie w pierwszym roku po posadzeniu powinien wytworzyć kilka bocznych pędów. W pierwszym roku drzewko powinno całą swoją energię przeznaczyć na rozbudowanie korony gałęzi, zatem kwiaty należy oberwać, by nie dopuścić do ich zapylenia. Pierwsze owoce powinno wydać dopiero w 2-3 roku po posadzeniu.

Drzewko owocowe możemy kupić w pojemniku lub z tzw. odkrytym systemem korzeniowym. Rośliny w pojemnikach mogą być sadzone przez cały sezon wegetacyjny, te drugie zaś, gdy pozbawione są liści, a zatem późną jesienią lub wczesną wiosną.

W przypadku zakupu drzew z odkrytym systemem korzeniowym należy zwrócić uwagę w jaki sposób były przechowywane. Powinny być zabezpieczone przed przesuszeniem poprzez zadołowanie w cienistym miejscu. System korzeniowy powinien być dobrze rozbudowany a przewodnik, czyli pęd główny, nieuszkodzony. Po zakupie trzeba jak najszybciej posadzić aby korzenie nie zdążyły się wysuszyć.

Jakie drzewko wybrać?

• Samopylne czy obcopylne?

Gdy decydujemy się na zakup drzewka musimy zwrócić uwagę czy jest samopylne czy obcopylne. Różnica polega na tym, że drzewka obcopylne potrzebują pyłku kwiatów innego drzewa, najlepiej innej odmiany. Zalicza się do nich jabłonie, grusze, czereśnie oraz większość śliw. Samopylne zaś zapylają się same i należą do nich brzoskwinie, morele oraz większość wiśni (Łutówka). Najlepiej, gdy posadzimy gatunki i odmiany samopylne lub kilka drzew obok siebie, by mogły wzajemnie się zapylać.

• Wczesno czy późno kwitnące?

Drzewa, które zaczynają wcześnie kwitnąć są wrażliwe na wiosenne przymrozki (morele). Posadzone natomiast w miejscach zacisznych osłoniętych przed wiatrem uchronimy przed przymrozkami. Większość jednak gatunków jest dość odporna na mróz i bez problemu przezimuje. Najbardziej wrażliwe na mrozy są kwiaty i zalążki owoców. Kwiaty marzną już przy -2ºC do -3ºC, zawiązki owoców do -1ºC a nabrzmiałe pąki kwiatowe -4ºC. W zależności od gatunku i odmiany różny jest stopień odporności na mróz:

• jabłoń -30ºC
• czereśnia, grusza, śliwa i wiśnia -26ºC
• morela -20ºC
• brzoskwinia -17ºC

System korzeniowy zabezpieczymy przed przymrozkami usypując wokół pnia kopczyk z kory, torfu trocin i ziemi. Powinien mieć ok. 10-20 cm, który to rozgarniemy wiosną tworząc wokół drzewka misę ułatwiającą podlewanie. Dodatkowo nadziemną część pnia możemy obwiązać specjalną osłonką lub owinąć luźno słomą, matami słomianymi, włókniną lub tekturą falistą.

Jak sadzić drzewko z odkrytym systemem korzeniowym?

• Wybieramy miejsce, gdzie ma rosnąć. Należy dobrze zastanowić się, ponieważ drzewka owocowe są wieloletnie, długowieczne i źle znoszą przesadzanie.
• Stanowisko powinno być słoneczne osłonięte od silnych, zimowych wiatrów. Dzięki promieniom słonecznym owoce będą miały rumiane kolory i słodki smak. Gdy lato będzie deszczowe i pochmurne owoce słabo się wybarwią, ich smak pozostanie kwaśny, a miąższ mączysty. Drzewa rosnące w cieniu i półcieniu będą słabo plonować oraz będą bardziej podatne na choroby grzybowe.
• Dla większości gatunków gleba musi być żyzna, próchnicza i przepuszczalna, lekko gliniasta lub piaszczysto-gliniasta, o lekko kwaśnym lub obojętnym pH, dostosowanym do wymagań rośliny. Powinna dobrze utrzymywać wilgoć, ale nie może być podmokła. Nie nadaje się ciężka gleba gliniasta, sucha i kamienista.
• Usuwamy wszystkie chwasty, aby nie zabierały wody i składników pokarmowych.
• Przekopujemy głęboko ziemię, na powierzchni co najmniej dwukrotnie większej niż dołek. Warto wymieszać ją z żyzną i próchniczą ziemią ogrodową, samodzielnie przygotowanym kompostem lub specjalnym podłożem do roślin sadowniczych. W przypadku niedoboru składników pokarmowych w glebie zasilanie drzewek powinno odbywać się regularnie. Warto również corocznie podsypywać je samodzielnie wytworzonym ogrodowym kompostem.
• Wykopujemy dołek najlepiej o średnicy 40-50 cm i głębokości przynajmniej 30-40 cm. Dołek powinien być co najmniej dwa razy większy od systemu korzeniowego sadzonego drzewka.
• Przed sadzeniem umieszczamy sadzonkę w wodzie, aby korzenie dobrze nasiąkły. Zbyt długie i uszkodzone korzenie usuwamy ostrym sekatorem.
• Przy sadzeniu musimy zwrócić uwagę aby miejsce szczepienia znajdowało się ponad powierzchnią gleby.
• Zasypujemy dołek żyznym i przepuszczalnym podłożem bogatym w materię organiczną.
• Po posadzeniu podlewamy obficie drzewko wodą (5-10 litrów). Gdy woda wsiąknie dosypujemy odpowiednią ilość gleby, dokładnie udeptujemy, aby pozbyć się wolnych przestrzeni w okolicach korzeni a na koniec zabezpieczamy ściółką.
• Sadzonki podlewamy w pierwszym roku, a potem podczas suszy.

Kiedy sadzimy?

Najbardziej optymalny termin sadzenia drzew owocowych jest jesień, czyli od początku października aż do końca listopada a nawet do grudnia, gdy pogoda na to pozwala. Ważne jest, żeby zdążyć przed pierwszymi silniejszymi przymrozkami. Warunki pogodowe są wówczas odpowiednie i gleba wilgotna, dzięki czemu rośliny zdążą przed wiosną odbudować system korzeniowy. Gatunki bardziej wrażliwe na mróz (brzoskwinie, morele, czereśnie) zaleca się sadzić wiosną.

Po co przycinamy drzewka owocowe?

Przycięcie drzewek świeżo posadzonych pozwoli łatwiej przyjąć się. Regularne przycinanie zaś odmładza rośliny, pobudza je do wzrostu, poprawia kwitnienie, polepsza zbiory owoców, wzmacnia liście i pędy, ładnie wybarwia liście a także ogranicza ryzyko chorób. Dzięki temu zabiegowi możemy zachować odpowiedni wzrost drzewa oraz kształt i rozpiętość korony. Przerzedzona korona dobrze wpływa na zdrowotność drzewa, owoce są lepiej wybarwione, mają więcej cukrów, są smaczniejsze i większe. W gęstej koronie długo utrzymuje się wilgoć co pozwala na rozwój grzybów i wirusów. Nieprzycinanie w kolejnych latach spowoduje „dziczenie” drzewka na skutek niekontrolowanego rozrastania się zbyt gęstej korony gałęzi.

Drzewka świeżo zakupione przycinamy wiosną (niezależnie czy zakupiliśmy wiosną czy jesienią), najlepiej w kwietniu, jeszcze przed pękaniem i rozwojem pąków. W zależności od gatunku, wybranej formy korony, grubości pnia, wysokości i liczby bocznych pędów są różne sposoby wykonania cięcia:

• drzewko jednopędowe: przewodnik ścinamy na wysokości 70-90 cm
• drzewko z nisko osadzoną koroną: pędy poniżej 50 cm nad ziemią usuwamy a przewodnik skracamy jak wyżej
• drzewko rozgałęzione: usuwamy pędy odchodzące od przewodnika pod kątem ostrym oraz wyrastające poniżej 50 cm nad ziemią, pozostałe skracamy na 1/3 ich długości (lub na trzy oczka) a przewodnik skracamy na wysokości 30-40 cm nad ostatnim pędem bocznym.

Technika cięcia

Przy cięciu młodych pędów należy zachować pewne zasady:

• tniemy ukośnie tak aby najwyższy punkt znajdował się ok. 5 mm nad oczkiem, nie może być ani za wysoko, ani za nisko. W ten sposób unikniemy zalania pąka przez spływającą wodę.
• musimy zwrócić uwagę w jakim kierunku zwrócone jest ostatnie pozostawione oczko. Oczko skierowane na zewnątrz spowoduje, że pęd, który wybije będzie rósł bardziej na zewnątrz korony, w przeciwnym razie będzie zagęszczać koronę. Oczko zwrócone do wewnątrz korony zostawiamy w przypadku drzewek kolumnowych, gdyż pozwoli zachować zwarty pokrój.

Przy cięciu starszych konarów możemy spowodować rozdarcie się korony poprzez obłamywanie się ich pod własnym ciężarem. Aby temu zapobiec cięcie należy wykonać w trzech etapach:

• cięcie zaczynamy od dołu gałęzi i ucinamy kilka, kilkanaście cm dalej od miejsca cięcia docelowego
• w dalszej kolejności przycinamy od góry
• gdy zostanie krótki fragment ucinamy go na gotowo na tzw. „obrączkę” polegającą na przycięciu gałęzi za zgrubieniem (obrączką), które znajduje się u nasady konara.

Wielkość drzewek

Obecnie w ogrodach przydomowych większość drzewek to rośliny o słabym wzroście, bo są szczepione na podkładkach karłowych (2-3 m wysokości) lub półkarłowych (3-5 m). Największe rozmiary osiągają drzewa nieszczepione.

• Jabłonie i grusze szczepione na podkładkach karłowych sadzi się w rozstawie 1-2 m (odstępy między drzewami) na 3-3,5 m (odstępy między rzędami), na podkładkach półkarłowych – 2-3 m na 4 m.
• Śliwy, brzoskwinie, morele i wiśnie w rozstawie 2-3 m na 4-4,5 m .
• Czereśnie – 3-4 m na 4-4,5 m.

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą drzew i krzewów owocowych do naszego sklepu internetowego www.sklep.szkolkabielawi.pl oraz stacjonarnego.