Ziemia ogrodnicza i torf to powszechnie wykorzystywane podłoża do uprawy roślin jednorocznych, owocowych, bylin, krzewów i drzew. Przy wyborze podłoża należy wziąć pod uwagę jaką glebę preferuje dana roślina. Zarówno torf kwaśny, odkwaszony czy ziemia nie nadają się do wszystkich roślin.
Warto może zacząć od wyjaśnienia czym jest torf a czym ziemia i przedstawić ich właściwości.
Ziemia ogrodnicza (ogrodowa) to podłoże, które składa się z różnych mieszanek na bazie torfu kompostowanego wzbogacone o składniki mineralne i organiczne w proporcjach zależnych od przeznaczenia. Może mieć różne właściwości fizyczne i chemiczne. Często można spotkać gleby przeznaczone do konkretnych grup roślin, wówczas skład ziemi jest zoptymalizowany pod kątem ich uprawy i zapotrzebowania. Dobrej jakości ziemia bogata jest w cenne i niezbędne mikroelementy dla roślin, tj. azot, fosfor, potas i próchnica. Często wzbogacana jest naturalnymi nawozami, które wzmacniają korzenie, dzięki czemu rośliny będą silne i zdrowe, co wpłynie na mniejszą podatność na infekcje oraz ataki szkodników. Charakteryzuje się wysoką zawartością wapnia, dobrą przepuszczalnością i zdolnością zatrzymywania wody, co wpływa na rozwój i zdrowie korzeni, które wymagają zachowania równowagi pomiędzy odpowiednią wilgotnością a dostępem do powietrza. Odpowiednia struktura ziemi ułatwia roślinom stały dostęp do wody. Sprawdzi się dla roślin, które wymagają gleby o odczynie obojętnym. Zastosować ją można do większości drzew liściastych, owocowych, krzewów, bylin i roślin doniczkowych.
Torf to produkt powstały w wyniku obumarcia i niecałkowitego rozkładu roślin torfotwórczych w warunkach nadmiernej wilgoci i słabego dostępu powietrza. Prościej to ujmując torf składa się z substancji organicznej, części mineralnych i wody. Torf praktycznie jest jałowy, warto więc dostarczyć roślinom niezbędnych składników pokarmowych. Można wykorzystać nawozy otoczkowane i wymieszać je z ziemią lub nawieźć rośliny po posadzeniu. Wśród torfów wyróżniamy:
Torf kwaśny (wysoki) powstaje w miejscach zalanych wodą, z małą zawartością składników mineralnych. Jest najbardziej naturalnym rodzajem torfu, nieprzetworzony, nie poddany żadnej obróbce. Posiada ciemną barwę i luźną strukturę o odczynie pH 3,5 – 4,5. Charakteryzuje się dużą przepuszczalnością. Zawiera dużo próchnicy, która ze sporą dawką składników odżywczych zapewnia optymalne warunki do prawidłowego wzrostu roślin kwasolubnych. Sam torf bądź mieszanka torfu z rozdrobnioną korą sosnową przyda się do wszelkich iglaków, wrzosów, paproci, azalii i rododendronów a także borówki. Wykorzystując go można mieszać go z bieżącym podłożem lub piaskiem, tworząc środowisko sprzyjające rozwojowi korzeni lub jednostkowo wsypując do dołków przed sadzeniem roślin.
Zastosowanie:
- do ściółkowania gleby wokół rosnących roślin,
- do wymiany zewnętrznej powierzchni gleb wapiennych i ciężkich,
- do zakwaszenia i użyźnienia podłoża pod rośliny kwasolubne.
Można go również odkwasić za pomocą węglanu wapnia.
Torf odkwaszony (niski) powstaje w miejscach, gdzie panuje ciągły przepływ dobrze napowietrzonej wody bogatej w składniki mineralne, czyli na terenach zalewowych i w dolinach rzek. Posiada bardzo ciemną, prawie czarną barwę a odczyn pH może przekraczać nawet 6. Jak sama nazwa sugeruje nie nadaje się do zakwaszania gleby. Tego torfu nie stosuje się jako podłoże jednorodne, tylko należy wymieszać je z rodzimym, gdyż zawiera znaczne ilości soli. Stosowany jest w ogrodnictwie w celu rozluźnienia podłoża i wzbogacenia w niektóre składniki pokarmowe. Cechuje się wysoką przepuszczalnością, lekkością i przewiewnością. Jest doskonałym podłożem dla większości roślin tolerujących zasadowy odczyn gleby ze względu na tworzenie odpowiedniej jej struktury i zawartość różnorodnych składników. Wymieszany z glebą powoduje, że staje się ona lżejsza, co pozytywnie przyczynia się do rozwoju i wzrostu roślin.
Zastosowanie:
- Mieszając go z ziemią ogrodniczą można uzyskać idealne podłoże do wzrostu roślin doniczkowych i tarasowych, np. surfinii, pelargonii, begonii,
- W specjalistycznych pracach ogrodowych, np. okrywanie pieczarek, przechowywanie cebulek kwiatowych po sezonie,
- jako nawóz organiczny do trawników.
Torf pośredni(przejściowy) powstaje, gdy na torfowiska przestaje dopływać woda. Wykazuje cechy torfu kwaśnego i odkwaszonego. Można wykorzystać go do zakwaszania gleby, gdyż jest lekko kwaśny i bogaty w składniki mineralne. Rzadko spotykany jest w zakupie.
Zarówno torf kwaśny jak i odkwaszony chętnie stosowany jest w ogrodnictwie ze względu na wprowadzenie do gleby dużych ilości substancji organicznych, które dodatnio wpływają na fizyczne, chemiczne i biologiczne procesy zachodzące w glebie. W zależności od rodzaju roślinności z jakiej powstał torf i stopnia jej rozkładu właściwości chemiczne i fizyczne mogą się różnić. Wymieszanie dużej ilości torfu z glebą lekką spowoduje, że będzie bardziej zwięzła i lepiej będzie zatrzymywać składniki pokarmowe oraz wodę. W przypadku gleby ciężkiej – stanie się pulchniejsza i bardziej przewiewna.
Podsumowując, przy zakładaniu ogrodu warto zainwestować w przygotowanie odpowiedniego podłoża pod rośliny. Na pewno odwdzięczą nam się zdrowotnością, pięknym wzrostem i kwitnieniem. Zaleca się głębokość od 15 do 25 cm dobrej jakości ziemi ogrodniczej. Nieodpowiednie pH dla danej rośliny spowoduje trudność w pobieraniu mikroelementów co osłabi jej wzrost i zwiększy ryzyko chorób. W przypadku zakwaszenia gleby najlepszym wyborem będzie torf kwaśny. Ziemię uniwersalną czy torf odkwaszony zastosować można pod roślin, które potrzebują gleby neutralnej. Należy jednak pamiętać, że podłoża organiczne mają dużą rozkładalność, dlatego wymagane jest regularne dostarczanie składników odżywczych.
