Mając ogród nieuniknione jest stosowanie nawozów. Wiadomo, że rośliny to organizmy żywe, dlatego do życia oraz prawidłowego rozwoju potrzebują określonych składników pokarmowych. W naturalnym środowisku składniki pokarmowe wracają do gleby, gdy rośliny obumierają, a ich pozostałości ulegają rozkładowi. We własnym ogrodzie uniemożliwiamy to, gdyż plony z działki wykorzystujemy na własne potrzeby, poprzez zbieranie owoców i warzyw, ścinanie kwiatów do wazonu a porażone przez szkodniki i choroby rośliny usuwamy. W konsekwencji w glebie powstaje deficyt substancji odżywczych, który trzeba uzupełnić nawozami naturalnymi i sztucznymi.
Składniki pokarmowe, które przyczyniają się do wzrostu roślin dzielą się na makro- i mikroelementy. Makroelementy pobierane są przez rośliny w dużych ilościach. Zalicza się do nich:
- azot (N) – wpływa na wzrost roślin i wielkość plonu. Niedobór azotu rozpoznać można po wątłym pokroju oraz jasnozielonym kolorze liści i łodyg,
- fosfor (P) – konieczny do prawidłowego przebiegu fotosyntezy, oddychania i przemiany materii u roślin. Fioletowe przebarwienia na łodygach i ogonkach liściowych mogą świadczyć o jego niedoborze, który powoduje osłabienie przede wszystkim systemu korzeniowego,
- potas (K) – odgrywa bardzo dużą rolę w gospodarce wodnej roślin. Jego obecność wpływa na stopień wytrzymałości na suszę i mrozoodporność. Jego niedobór można zauważyć poprzez żółte przebarwienia na najstarszych liściach oraz wyginaniem się blaszki liściowej ku dołowi.
Mikroelementy pobierane są znacznie mniej przez rośliny, jednak dla prawidłowego wzrostu roślin również są ważne. Zalicza się do nich: magnez, wapń, siarka, żelazo, cynk, miedź, bor, molibden oraz chlor.
Nawozy naturalne (organiczne) składają się wyłącznie z naturalnych surowców pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Mogą zawierać zatem rozmaite bakterie, grzyby, owady, insekty, odchody zwierzęce lub inne mikroorganizmy, które aktywnie stymulują życie ziemi. Skład tych nawozów opiera się na podstawowych pierwiastkach potrzebnych uprawie, które wspomagają rozwój roślin, a także zwiększają pojemność powietrzną gleby. Bogate są w materię organiczną lub naturalną florę bakteryjną, dzięki temu nie szkodzą środowisku. Preparaty powstałe na bazie naturalnych składników stanowią cenne źródło próchnicy, co poprawia właściwości biologiczne, chemiczne oraz fizyczne gleby. Do produkcji tych nawozów wykorzystuje się gnojówkę, gnojowicę, obornik, kompost oraz biohumus.
Najbardziej znanym nawozem naturalnym jest kompost wytwarzany z odpadów roślinnych. Wzbogaca on glebę w próchnicę, zwiększa jej pojemność wodną i powietrzną, a także poprawia wzrost i rozwój roślin.
Kolejnym nawozem jest obornik, który powstaje z odchodów zwierząt gospodarskich. Dostępny jest w sklepach w formie granulowanej lub suszonej.
Biohumus, to kolejny nawóz naturalny, uzyskiwany jest z odchodów dżdżownic kalifornijskich. Zawiera bogatą florę bakteryjną, dzięki czemu w dużym stopniu zwiększa aktywność biologiczną gleby oraz jej zdolność do samooczyszczania się z różnorodnych skażeń.
Nawozy te oprócz uzupełniania braków składników mineralnych w glebie, wpływają również na poprawę struktury gleby i wzbogacają jej mikroflorę poprzez zawartość substancji organicznych. Wadą ich jest to, że na efekty uzyskane dzięki tym nawozom trzeba nieco poczekać, ponieważ zawarte w nich pierwiastki mogą być pobierane przez rośliny dopiero po mineralizacji związków organicznych, procesie, który zachodzi dzięki mikroorganizmom glebowym. Nawozy te mogą nie zawierać wszystkich niezbędnych składników mineralnych i należy je uzupełniać w inny sposób.
Nawozy sztuczne, zwane też mineralnymi, produkowane są przeważnie na bazie substancji chemicznych. W niektórych preparatach mogą znajdować się śladowe ilości surowców organicznych. Nawozy te powstają z wysokoprocentowych, prostych związków chemicznych w ramach procesu przemysłowego lub kopalnianego. Surowce wykorzystywane do ich produkcji to m. in. rudy, odpady przemysłu hutniczego, kopaliny oraz niektóre odpady pochodzenia zwierzęcego. Nawozy mineralne zawierają mocno skoncentrowane składniki pokarmowe w łatwo przyswajalnej przez rośliny postaci. Dzięki temu efekty ich działania można zauważyć znacznie szybciej niż w przypadku nawozów naturalnych oraz są bardzo wydajne. Nawozy te należy stosować ostrożnie i zgodnie z zaleceniami, ponieważ istnieje ryzyko przenawożenia a to szkodliwie wpływa na glebę i organizmy w niej żyjące. Dość szybko wyjaławiają glebę, ponieważ nie zwiększają ilości próchnicy. Dobrym rozwiązaniem jest używanie ich razem z obornikiem czy kompostem.
Jak łatwo można zauważyć każdy z nawozów ma wady i zalety. Naturalne nie zawsze zaspokoją potrzeby roślin w makro- i mikroelementy, a sztuczne nie zawierają substancji organicznych, przez co nie wzbogacają gleby w próchnicę. Najlepszym rozwiązaniem zatem byłoby stosowanie nawozów naturalnych uzupełniając nawozami mineralnymi.
