Róża – królowa kwiatów
Róże są najczęściej spotykanymi roślinami w ogrodzie. Chętnie uprawiane są nie tylko ze względu na swoją urodę, ale także na łatwość w pielęgnacji. Urzekają pięknem kwiatów oraz różnorodnością. W zależności od odmiany osiągają wysokość od 20 cm aż do kilku metrów przybierając formę pnącą, płożącą czy też krzaczastą. Liście eliptyczne o piłkowanych brzegach, z wierzchu są błyszczące a od spodu lekko pokryte mchem. Pędy pokryte są kolcami. Roślina ta ma różnorodne zastosowanie. Z pędów niektórych odmian pozyskuje się olejki eteryczne, które wykorzystuje się do produkcji kosmetyków. Owoce wykorzystywane są do sporządzania konfitur, soków, syropów, naparów, nalewek.
Róże to rośliny ciepłolubne, dlatego wymagają ciepłego, słonecznego stanowiska. Preferują przewiewne miejsca, ponieważ wiatr szybko osusza liście, dzięki czemu unikniemy chorób grzybowych, powstania mączniaka prawdziwego oraz żerowania mszyc. Potrzebują stałego, umiarkowanego nawodnienia oraz dobrze użyźnione, piaszczysto – gliniaste podłoże. Ziemia powinna być nieco kwaśna do zasadowej mieszcząca się w granicach 5,5-7 pH.
W okresie kwitnienia wymagają zwiększonego nawodnienia i odpowiedniego nawożenia. Przy podlewaniu ważne jest aby wodę lać bezpośrednio na ziemię a nie na liście i pędy. Na długo zwilżonych liściach rozwijają się choroby grzybowe. Lepiej podlewać je obficie raz na kilka dni niż codziennie. Pierwsze wiosenne nawożenie następuje po cięciu stosując np. organiczno – mineralny nawóz wieloskładnikowy. Nawozy z zawartością azotu stosujemy do połowy lipca. W późniejszym okresie ważnym składnikiem jest potas, który wzmocni roślinę i pozwoli przetrwać mroźne dni.
Ważne w pielęgnacji róż jest ich cięcie, które wykonuje się wiosną z wyjątkiem róż kwitnących tylko raz do roku. Jedna z głównych zasad cięcia polega na tym aby przycinać ok. 0,5 cm nad oczkiem skierowanym na zewnątrz. Unikniemy w ten sposób krzyżowania się pędów. U wszystkich odmian zawsze usuwamy chore, przemarznięte oraz dzikie pędy. W zależności od odmiany tniemy następująco:
- Róże rabatowe, wielkokwiatowe oraz okrywowe powtarzające kwitnienie przycina się krótko, na 15–20 cm długości pędów, dzięki czemu przyczynimy się do rozkrzewienia rośliny. Przycinając róże wielkokwiatowe krótko uzyskamy kwiaty duże i pojedyncze, pozostawiając dłuższe pędy kwiaty będą mniejsze i osadzone po kilka oraz wcześniej zakwitną,
- Róże miniaturowe tniemy na ok 10–15 cm długości pędów,
- Róże pienne tniemy w taki sposób aby zachować odpowiedni kształt korony. Jeśli są to róże wielkokwiatowe tniemy co roku silnie zostawiając po 3-4 pąki na każdym pędzie. W przypadku róż pnących trzeba upewnić się czy kwitnie na pędach tegorocznych czy ubiegłorocznych. Silne przycięcie starszych pędów na których pojawiają się kwiaty może osłabić kwitnienie.
- róże parkowe, w pierwszych dwóch latach ograniczamy się tylko do usuwania suchych pędów, ewentualnie możemy skrócić o ok. 1/3 długości. Przy wieloletnich różach parkowych cienkie pędy całkowicie usuwamy a te silne skracamy na wysokość ok. 60 cm. Zdrewniałe 4-6 letnie pędy podstawowe możemy wyciąć pojedynczo robiąc miejsce młodym. W przypadku odmian nie powtarzających kwitnienia, przeprowadzamy cięcie formujące a co 2-3 lata odmładzające pobudzając w ten sposób roślinę do tworzenia młodych, silnych pędów.
- Róże pnące, które nie powtarzają kwitnienia silnie przycinamy co roku. Możemy część dwuletnich pędów skrócić o połowę dla lepszego rozkrzewienia oraz zapełnienia luki po pozostałych wyciętych pędach. W przypadku róż powtarzających kwitnienie wystarczy co 2-3 lata usunąć najstarsze lub zbyt cienkie pędy, które za bardzo zagęszczają krzew.
W przypadku róż powtarzających kwitnienie warto regularnie usuwać przekwitnięte kwiaty aby przyspieszyć wytwarzanie kolejnych.
Róże korzenią się głęboko, dlatego przygotowywany dołek do sadzenia musi być dwa razy szerszy i głębszy od bryły korzeniowej. Przed zadołowaniem warto zanurzyć bryłę w wodzie aby pozbyć się pęcherzyków powietrza. Następnie sadzimy na taką głębokość aby miejsce okulizacji (zgrubione miejsce między szyjką korzeniową a zielonymi pędami) znajdowało się ok. 1 – 5 cm w ziemi. Po przysypaniu ubijamy mocno ziemię i obficie podlewamy.
Gatunki mniej mrozoodporne okrywamy na zimę. Najlepszym rozwiązaniem jest kopczykowanie oraz ściółkowanie.
